Help, er verandert iets!

Verandering. Alleen al het woord kan je onrustig maken.
Waar anderen met het grootste gemak lijken mee te bewegen met alles wat zich aandient op een dag, voelt het voor jou vaak alsof je ineens moet opboksen tegen een enorme golf van weerstand. Als persoon met autisme ben je niet zomaar ‘een beetje van slag’ als er iets verandert. Je voelt het in je hoofd, in je lijf, in alles. Je kan erdoor in paniek raken.

Stel je bent op je werk en ineens moet een taak op een andere manier worden uitgevoerd, of de planning wordt onverwacht aangepast, dan kan het je veel energie en moeite kosten om je aan te passen. Je kunt zelfs blokkeren.
Onverwacht bezoek kan je volledig uit je evenwicht brengen. Niet omdat je de mensen niet aardig vindt, maar omdat het je overvalt. Je hoofd zit vaak al vol; met plannen, prikkels en verwachtingen. Als er dan ineens iemand voor de deur staat, voelt dat als een inbreuk op je rust en overzicht. Je hebt liever tijd om je voor te bereiden op de komst van mensen in je huis. Zonder die voorbereiding is het alsof je ineens in het diepe wordt gegooid.

Tijd en structuur geven je houvast. Niet omdat je star bent, maar omdat het je helpt je dag in balans te houden. Ook routines en rituelen geven je rust. Als daar iets in verandert (iemand zit op jouw plek of de volgorde van je dag is anders) dan kun je uit het veld geslagen raken. Je hoofd zoekt naar een alternatief, maar dat lukt vaak niet meteen. Je blijft hangen in wat níét meer kan, in plaats van te zien wat nog wél mogelijk is.

Heb jij iemand in je omgeving met autisme en merk je dat diegene ‘de controle’ probeert te houden en de indruk wekt alles te willen bepalen? Ben je dan bewust van de moeite die het kost om van het oorspronkelijke plan af te wijken.
Leestip: Het voorspellende brein – Peter Vermeulen.

Herken jij jezelf hierin? Dan is het belangrijk om te weten: je bent niet de enige. Probeer rust terug te vinden en voor jezelf te bedenken: wat kan ik hiermee, lukt dat en wat heb ik nodig om weer vooruit te kunnen. Soms betekent dit dat je hiervoor even de tijd moet nemen. Zeg gerust tegen de ander dat je ergens op terugkomt indien die mogelijkheid er is. Vraag hulp van iemand in je omgeving met wie je een goede vertrouwensband hebt om mee te denken over een mogelijke oplossing.

Je kunt zeker beter leren omgaan met verandering – maar wel op jouw manier, in jouw tempo. Je hoeft niet mee te rennen met een wereld die voortdurend van koers verandert. Soms is stilstaan, even ademen, en dan voorzichtig een stap zetten al genoeg!